***** 5/5 sterren op diversiteit en gender

Wie is er bang voor de boze wolf….? Verhalen vormen en verklaren de wereld waarin we leven. Opgehaalde herinneringen, sterke vertellingen, sprookjes, sagen en legendes, mythen. Uit verhalen leer je hoe we met elkaar om horen te gaan, hoe de verhoudingen liggen. Verhalen bereiden je voor op volgende fases in je leven, hoe het gaat als je van kind volwassen wordt. Wat er voortaan van je verwacht wordt, hoe je een goed mens bent en wanneer je de grenzen van het betamelijke overschrijdt.

In het Nederland van de 21e eeuw doen we bijna niet meer aan overgangsrituelen. De kerk heeft voor velen afgedaan, het religieuze is een privézaak geworden. Ook verhalen vertellen wordt nog maar weinig gedaan, net als zelf luidkeels zingen. Ik durf er wat om te verwedden dat de slechte lichamelijke conditie van veel mensen hier, samenhangt met ons stoppen met zingen. Maar dat is een ander onderwerp. Hier wil ik vertellen over BLOEI: “zestig volksverhalen uit de hele wereld die van meisjes vrouwen maken, verzameld en naverteld door Marita de Sterck”.

We delen nog maar weinig, geen verhalen bij het haardvuur in elk geval, en dit boek probeert die geestelijke armoe aan te vullen. Marita de Sterck is antropoloog en jeugdauteur, en verzamelt al meer dan 25 jaar volksverhalen uit de hele wereld waarin vrouwelijkheid centraal staat. In BLOEI zijn haar zestig favorieten gebundeld. Haar reden? “Volksverhalen doen groeien. Dat is van alle tijden en plaatsen. Maar de verhalen die van meisjes vrouwen maken, zijn bij ons te weinig bekend. In de meeste geschreven versies die we kennen is het zout uit de pap.”

Ik kocht dit boek voor mijn dochter. Zij is nu tien, en ik wil haar meegeven dat de wereld aan haar voeten ligt, en er veel meer mogelijk is dan de beperkte matrix van de Disney-prinsesjes. En vooral geef ik haar graag de sleutel van de verbeelding mee.

In BLOEI komen verhalen samen uit Afrika, Amerika, Azië, Europa en Oceanië. De pekduivel uit Vlaanderen (het verhaal waarmee Marita de Sterck zelf opgroeide) ontmoet de getande vagina uit Siberië, de regenboogslang uit Australië en de pythonbruidegom uit Mali. De verschillen zijn groot: in klimaat en cultuur, en de plaats die meisjes en vrouwen in elke gemeenschap innemen.

Tegelijkertijd zijn er veel overeenkomsten. We zijn allemaal mensen, hetzelfde rode bloed stroomt door ieders aderen, we wonen op dezelfde aarde die beschenen wordt door één zon. Al die verschillende verhalen dragen hun wijsheid op ons over. Wil je weten hoe de maan aan zijn vlekken kwam? De Ticuna-Indianen uit Brazilië kunnen het je vertellen. Of wat er nu écht tussen Roodkapje, haar grootmoeder en de wolf heeft gespeeld? Dat verhaal is een stuk rauwer dan we het meestal kennen. En de Portugese prinses, die van haar stiefmoeder over de verschrikkelijke blauwe stier moest waken; stiefmoeder hoopte dat hij het prinsesje zou vermorzelen, maar hij willigde juist al haar wensen in, en vluchtte met haar weg van de stiefmoeder door het koperen bos met de driekoppige slang, het zilveren bos met de zeskoppige slang en het gouden bos met de negenkoppige slang. De blauwe stier vocht met alle drie op leven en dood, raakte steeds erger gewond, maar won, en beschermde de prinses. Dan draagt hij haar op hem te doden, en zijn hart apart te begraven. Dat doet ze, en dan blijkt hij natuurlijk een prins, en hun harten kloppen allebei even wild…

Dit boek moet gelezen worden! Door alle meisjes en vrouwen, zij kunnen er kracht en voorbeelden aan ontlenen. Maar ook door alle jongens en mannen, omdat de verhalen bij iedereen de verbeelding tarten en wekken. Een boek om vrolijk van te worden en af en toe bij te huiveren, een boek als een rijke, veelkleurige schatkist!